Kategoria interesu publicznego jest pojęciem nieostrym, niedookreślonym. Pewne próby jego zdefiniowania podejmował Trybunał Konstytucyjny, który wskazał m.in., iż jako interes publiczny należy uznawać korzyści uzyskiwane w wyniku realizacji przedsięwzięć służących ogółowi w zakresie zadań ciążących na administracji rządowej oraz samorządowej, realizowanych w drodze świadczenia usług powszechnie dostępnych, związanych np. z ochroną zdrowia, oświatą, kulturą czy porządkiem publicznym (Uchwała Trybunału Konstytucyjnego z dnia 12 marca 1997 r., sygn. akt W/96).
Natomiast w wyroku z dnia 9 listopada 2001 r., Trybunał Konstytucyjny podkreślił, iż „interes publiczny jest pojęciem niedookreślonym, którego funkcja w stosowaniu prawa sprowadza się do wyposażenia decydującego w możliwości reagowania na sytuacje faktyczne doniosłe prawnie, społecznie i gospodarczo, niemieszczące się w ramach oceny typowych jednostkowych stanów faktycznych”, prowadzącym do „elastycznego i słusznego rozstrzygania spraw” (sygn. akt K 13/07).
Podkreślenia wymaga fakt, iż ustawodawca rozróżnia interes publiczny od jego wymiaru w charakterze ważnym, jak to czyni w przepisie art. 192 ust. 5 Pzp wskazując na istotność dokonywanego rozróżnienia: „Ważnego interesu publicznego w rozumieniu ust. 3 pkt 2 lit. c nie stanowi interes gospodarczy związany bezpośrednio z zamówieniem, obejmujący w szczególności konsekwencje poniesienia kosztów wynikających z: opóźnienia w wykonaniu zamówienia, wszczęcia nowego postępowania o udzielenie zamówienia publicznego, udzielenia zamówienia innemu wykonawcy oraz zobowiązań prawnych związanych z unieważnieniem umowy. Interes gospodarczy w utrzymaniu ważności umowy może być uznany za ważny interes publiczny wyłącznie w przypadku, gdy unieważnienie umowy spowoduje niewspółmierne konsekwencje.”. (…).
Zamawiający, wszczynając postępowanie, działał na podstawie obowiązującej ustawy regulującej kwestie dowodów osobistych, zgodnie, z którą miały zostać wprowadzone elektroniczne dowody osobiste. Prace nad projektem ustawy o zmianie ustawy o dowodach osobistych, które prowadzą do przynajmniej czasowej rezygnacji z warstwy elektronicznej dowodu osobistego należy uznać ponad wszelką wątpliwość za zmianę istotną, której zamawiający - przy dochowaniu należytej staranności nie mógł przewidzieć. Postulowane zmiany stanowią bowiem okoliczności o wyjątkowym charakterze, których nie można było przewidzieć. „Kategoria przewidywalności referuje się bowiem do zwykłych warunków prowadzenia działalności, w których czynniki zewnętrzne nie mają przesadzającego wpływu na wykonanie zamierzonych planów” (KIO/UZP 606/11). Natomiast zmiana prawa jest czynnikiem zewnętrznym, niezależnym od woli zamawiającego, a sam fakt częstych zmian w przepisach nie przesądza zaliczenia ich do kategorii zdarzeń przewidywalnych, podobnie jak fakt występowania jakichkolwiek powiązań pomiędzy zamawiającym, a inicjatorem zmian.
Zgodnie z orzeczeniem Sądu Okręgowego w W. z dnia 1 grudnia 2003 r. (sygn. akt (...)), „istotna zmiana okoliczności to kategoria obiektywna, ściśle powiązana z przedmiotem i terminem wykonania zadania”.
Nie ulega wątpliwości, iż zmiana przepisów prawa jest czynnikiem obiektywnym, dotyczącym przedmiotu i terminu realizacji zamówienia, a rezygnacja z warstwy elektronicznej dowodu osobistego (bez względu na to, czy ma charakter trwały czy czasowy) stawia pod znakiem zapytania celowość i sensowność prowadzenia postępowania o udzielenie zamówienia publicznego. Wskazywana zmiana traktuje wprost o istocie przedmiotu postępowania unieważnionego z tego względu nie budzi wątpliwości jej związek z przedmiotem zamówienia w rozumieniu, które prezentuje Sąd Okręgowy w W. w ww. orzeczeniu.
Wyrok z dnia 9 maja 2012 r., KIO 815/12; KIO 826/12; KIO 837/12