Najlepsze komentarze czytaj wPrzetargach.pl
ABC Prawa zamówień publicznych - Co to jest ogłoszenie o zamiarze zawarcia umowy (ogłoszenie o dobrowolnej przejrzystości ex ante)?
Zgodnie z art. 62 ust. 2a Pzp w trybie negocjacji bez ogłoszenia zamawiający, niezwłocznie po wyborze oferty najkorzystniejszej, może odpowiednio zamieścić w Biuletynie Zamówień Publicznych lub przekazać do Urzędu Publikacji Unii Europejskiej ogłoszenie o zamiarze zawarcia umowy zawierające co najmniej:
- nazwę (firmę) oraz adres zamawiającego;
- określenie przedmiotu oraz wielkości lub zakresu zamówienia;
- uzasadnienie wyboru trybu negocjacji bez ogłoszenia;
- nazwę (firmę) albo imię i nazwisko oraz adres wykonawcy, którego ofertę wybrano.
W trybie zamówienia z wolnej ręki ogłoszenie o zamiarze zawarcia umowy zostało unormowane w art. 66 ust. 2 Pzp, zgodnie z którym w trybie tym zamawiający, po wszczęciu postępowania, może odpowiednio zamieścić w Biuletynie Zamówień Publicznych lub przekazać do Urzędu Publikacji Unii Europejskiej ogłoszenie o zamiarze zawarcia umowy zawierające co najmniej:
- nazwę (firmę) oraz adres zamawiającego;
- określenie przedmiotu oraz wielkości lub zakresu zamówienia;
- uzasadnienie wyboru trybu zamówienia z wolnej ręki;
- nazwę (firmę) albo imię i nazwisko oraz adres wykonawcy, któremu zamawiający zamierza udzielić zamówienia.
Cel ogłoszenia
Celem zamieszczenia ogłoszenia o zamiarze zawarcia umowy w Biuletynie Zamówień Publicznych lub publikacja takiego ogłoszenia w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej jest umożliwienie wykonawcom uzyskania informacji o udzielanym zamówieniu, a także umożliwienie im zakwestionowania wyboru trybu negocjacji bez ogłoszenia lub zamówienia z wolnej ręki, gdy nie zachodzą przesłanki do ich zastosowania oraz uniknięcie negatywnych konsekwencji związanych z unieważnieniem umowy w sprawie zamówienia publicznego.
Zgodnie bowiem z art. 146 ust. 2 pkt 1 Pzp umowa nie podlega unieważnieniu, jeżeli zamawiający z naruszeniem przepisów Pzp zastosował tryb negocjacji bez ogłoszenia lub zamówienia z wolnej ręki, ale miał uzasadnione podstawy, aby sądzić, że działa zgodnie z Pzp, a umowa została zawarta odpowiednio po upływie 5 dni od dnia zamieszczenia ogłoszenia o zamiarze zawarcia umowy w Biuletynie Zamówień Publicznych albo po upływie 10 dni od dnia publikacji takiego ogłoszenia w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.
Nie będzie jednak stanowić podstawy do zastosowania trybu zamówienia z wolnej ręki okoliczność, że żaden wykonawca nie zakwestionował wyboru trybu dokonanego przez zamawiającego, mimo że zamawiający zamieścił ogłoszenie o zamiarze zawarcia umowy w Biuletynie Zamówień Publicznych albo ogłoszenie takie zostało opublikowane w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej w sytuacji, gdy zamawiający nie wykaże, że „miał uzasadnione podstawy, aby sądzić, że działa zgodnie z ustawą” (zob. art. 66 ust. 2 i art. 146 ust. 2 pkt 1 Pzp).
W ocenie Urzędu Zamówień Publicznych ...
W opinii „Wybrane kwestie dotyczące stosowania ustawy PZP przez publiczne instytucje kultury (opracowane na podstawie odpowiedzi skierowanej do Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w związku z uwagami zgłaszanymi przez instytucje kultury i środowiska twórcze)”, Urząd Zamówień Publicznych zwrócił uwagę, że „Ogłoszenie o zamiarze zawarcia umowy ma na celu umożliwienie wykonawcom zdobycia wiedzy o planowanym przez zamawiającego udzieleniu zamówienia w trybie, który nie wymaga uprzedniego upublicznienia zamiaru przeprowadzenia postępowania, a w konsekwencji - ewentualnego kwestionowania podstaw do zastosowania takiego trybu. Niemniej jednak ogłoszenie o zamiarze zawarcia umowy ma charakter fakultatywny i jego zamieszczenie jest pozostawione decyzji zamawiającego. Celem zachęcenia zamawiających do poddania się takiej kontroli wykonawców, ustawa Pzp zawiera szereg uregulowań sprzyjających podjęciu decyzji o zastosowaniu tej instytucji.
Główną korzyścią, jaką odnosi zamawiający poprzez publikację ogłoszenia o zamiarze zawarcia umowy jest uniknięcie negatywnych konsekwencji związanych z unieważnieniem umowy w sprawie zamówienia publicznego. Co do zasady bowiem, stosownie do brzmienia art. 146 ust. 1 pkt 1 ustawy Pzp, umowa podlega unieważnieniu, jeżeli zamawiający z naruszeniem przepisów ustawy zastosował tryb negocjacji bez ogłoszenia lub zamówienia z wolnej ręki. Art. 146 ust. 2 ustawy Pzp ustanawia wyjątek od powyższej reguły, stanowiąc, iż w przypadku, gdy zamawiający zastosował tryb negocjacji bez ogłoszenia lub zamówienia z wolnej ręki z naruszeniem przepisów określających przesłanki stosowania tych trybów, ale miał uzasadnione podstawy, aby sądzić, że działa zgodnie z ustawą i jednocześnie umowa została zawarta odpowiednio po upływie 5 dni od dnia zamieszczenia ogłoszenia o zamiarze zawarcia umowy w Biuletynie Zamówień Publicznych albo po upływie 10 dni od dnia publikacji takiego ogłoszenia w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej, to umowa ta nie podlega unieważnieniu.
Znaczenie normatywne ww. przepisów jest takie, że umowa w sprawie zamówienia publicznego nie będzie podlegała unieważnieniu nawet w sytuacji, gdy zamawiający zastosował jeden z ww. trybów wbrew przesłankom określonym ustawą Pzp, o ile uprzednio zamawiający ten skorzystał z możliwości publikacji ogłoszenia o zamiarze zawarcia umowy, dochował terminu wstrzymania się z zawarciem umowy i pozostawał w usprawiedliwionym przekonaniu, iż jego działanie jest zgodne z prawem.
Powyższy przepis jest spójny z przepisem art. 182 ust. 3 i 4 ustawy Pzp ustanawiającym terminy do wniesienia odwołania. Art. 146 ust. 2 ustawy Pzp określa bowiem termin wstrzymania się przez zamawiającego z zawarciem umowy (tzw. standstill) i jest to odpowiednio 5 dni dla postępowań o wartości mniejszej niż progi unijne i 10 dni dla postępowań o wartości równej lub wyższej niż progi unijne, liczonych od dnia publikacji ogłoszenia o zamiarze zawarcia umowy. W tym też terminie, zgodnie z art. 182 ust. 3 ustawy Pzp, wykonawcy są uprawnieni do wnoszenia odwołań. Ewentualne zasadne kwestionowanie w tym czasie wyboru trybu negocjacji bez ogłoszenia lub zamówienia z wolnej ręki - wobec zakazu zawarcia umowy do czasu ogłoszenia orzeczenia KIO - umożliwia sanowanie wadliwej czynności zamawiającego przed zawarciem umowy. Na tym etapie postępowania o udzielenie zamówienia publicznego środki ochrony prawnej są najefektywniejsze zarówno z punktu widzenia wykonawcy dochodzącego swoich praw, jaki i z punktu widzenia zamawiającego, który może „naprawić” postępowanie bez negatywnych konsekwencji wynikających z unieważnienia umowy zawartej z naruszeniem prawa. W sytuacji, gdy zamawiający nie zdecyduje się skorzystać z możliwości opublikowania ogłoszenia o zamiarze zawarcia umowy uniemożliwia wykonawcom, którzy byliby ewentualnie zainteresowani udziałem w postępowaniu, wniesienie odwołania od decyzji o wyborze trybu niekonkurencyjnego przed zawarciem umowy. Z tych przyczyn ustawa Pzp, uprawnia wykonawców do wnoszenia środków ochrony prawnej w związku z naruszeniem prawa prowadzącym do unieważnienia umowy w sprawie zamówienia publicznego w terminach dłuższych niż w przypadku, gdy zamiar zawarcia umowy został ogłoszony.”.
Znaczenie normatywne ogłoszenia o zamiarze zawarcia umowy
Znaczenie normatywne art. 66 ust. 2 oraz art. 146 ust. 2 pkt 1 Pzp jest takie, że umowa w sprawie zamówienia publicznego nie będzie podlegała unieważnieniu nawet w sytuacji, gdy zamawiający zastosował tryb negocjacji bez ogłoszenia lub zamówienia z wolnej ręki wbrew przesłankom określonym w przepisach Pzp, o ile uprzednio zamawiający ten skorzystał z możliwości publikacji ogłoszenia o zamiarze zawarcia umowy, dochował terminu wstrzymania się z zawarciem umowy i pozostawał w usprawiedliwionym przekonaniu, że jego działanie jest zgodne z prawem („miał uzasadnione podstawy, aby sądzić, że działa zgodnie z ustawą”).
Pozostawanie zamawiającego w usprawiedliwionym przekonaniu, że jego działanie jest zgodne z prawem to sytuacja, gdy zamawiający podejmując decyzję o wyborze trybu zamówienia z wolnej ręki działa z należytą starannością.
Wykazanie, że zamawiający „miał uzasadnione podstawy, aby sądzić, że działa zgodnie z ustawą”, powinno wynikać ze stanu faktycznego i prawnego, a w konsekwencji uzasadnienia faktycznego i prawnego wyboru trybu zamówienia z wolnej ręki, a także potwierdzających to dowodów. Uzasadnienie faktyczne i prawne wyboru trybu zamówienia z wolnej ręki stanowi bowiem podstawę podjęcia decyzji przez kierownika zamawiającego o zastosowaniu tego trybu udzielenia zamówienia (kierownik zamawiającego dokonuje wyboru trybu zamówienia z wolnej ręki na podstawie przygotowanego uzasadnienia faktycznego i prawnego). Uzasadnienie faktyczne i prawne wyboru trybu zamówienia z wolnej ręki zawiera również treść ogłoszenia o zamiarze zawarcia umowy.
Opracowanie: Zespół wPrzetargach
Czytaj także: